لائیسیته یا سکولاریسم برای نظام حکومتی ایران پسا رژیم اهریمنی، سالها گفتگوهای بسیاری شده و کماکان هم ادامه دارد.
کاربرد لائیسیته و سکولاریسم، برای بازدارندگی دست اندازی دین و مذهب درسیاست، حکومت و شهریگری میباشد. ولی بن مایه وروند کارآنها یکسان نیست. ازاین رو شمار بیشتری از کشورهای آزادیخواه و دمکرات سکولاریسم را پذیرفته اند و لائيسيته درکشور های انگشت شماری بکارگرفته شده است.

در سده های ۱۵ تا ۱۸ میلادی، مذهب کاتولیک تنها مذهب نظام پادشاهی فرانسه بود. درآن سده، درگیری های کاتولیک‌ها و پروتستان‌ ها با کشته شدن هزاران پروتستان گویای گذشته پرتنش مذهبی در فرانسه است که در نهایت؛ در سال 1871میلادی آموزگار و سیاستمدار فرانسوی فردیناند بوئیسون برای پشتیبانی ازآموزش کودکان بدون دخالت دین ومذهب، واژه لائيسيته رو، بفارسی “رهائی ازچیرگی دين” نوآفرینی کرد.

واژه “لائیسته” از واژه لایکوس گرفته شده و به کسی گفته می‌شد که به کلیسا نمی‌رفت و با کشیش کاری نداشت.
فریچ لائيسيته یک حکومت و دولت لائيکی است که به اديان و مذاهب رسميت نداده وبا آنها ستیزش کند. به اين ترتيب حکومت لائيک هيچ دين و مذهبی را آسائی نميددهد وکوشش درسست کردن توانش بکارمیبرد. بنابر این چنین حکومتی درحالیکه خودرا آزادیخواه و دمکرات معرفی میکند، لائيسيته را به ملت تحمیل کرده و اعتراض هم نمیپذیرد. این روش شکستن آزادی مردم و ناسازگاری با دمکراسی است که دینداران آن را نپذیرفته و بکارخود ادامه میدهند.
دولت فرانسه پس ازکشمکش های بسیار، در سال 1905 لائيسيته را درقانون اساسیش جای داد و صد سال بعد دردسامبر سال 2003 میلادی به نگارش قانون لائیسیته برای مدارس این کشور پرداخت. در این نگارش مدارس دولتی از داشتن حجاب اسلامی، کلاه یهودی (کیپا) و صلیب میبایستی جلوگیری کنند. ولی دشواری با اجراء قوانین لائيسيته هنوز ادامه دارد و راه حلی موجود نیست.
بسياری ایرانیان بدون نگرش به دشواری های لائيسيته در فرانسه خواستار بکارگیری آن در جامعه ايرانند و در این زمینه پافشاری میکنند. گرچه برکناری دين و مذهب ازجامعه دینی، مذهبی و دهقانی ايران، تنش آفرین بوده و دست آویزی برای نا آرامیها، آشوب و انگیزه ای برای از هم گشائی و دودستگی درجامعه میشود.
دين، مذهب ومتافيزيک برای زندگی بسياری افراد گیتی، بویژه ايرانیان دیندار، آرام بخش روان و پشتيبان کارهایشان میباشد. بدرستی ميتوان گفت که دين و مذهب برای اعتماد بنفس وشکوفائی درکار و زندگی مردم دیندار، کارآئی بسیار دارد. با اين گواه آوری زدودن يکباره دين و مذهب وبازداری ازانجام آیین های دينداران، انگیزه خشم و ناخوشنودی در جامعه خواهد شد. اين کارميتواند بهانه ای برای بانیان دین جهت ايجاد پریشانی، آشوب ونا آرامی درجامعه گردد.
سکولاریسم که بفارسی “گیتی گرائی” برگرفته از واژه سکولوم به چم دگرگونی زمانه وناسازگاری دین، مذهب وروحانیت با دانش و پیشرفت انسانیست. دانش‌ ودانستنی‌ها که موجب روشنائی ذهن واندیشه، برای رشد و گسترده شدن دیدگاه بشر پدید میآیند، سکولار و در پاد دین و مذهبند.
آزموده های تاریخ اروپا نمایانگر سده هائیست که کاتولیک ها با استبداد، سرکوب و ستمگری حکومت کردند و راه گسترش دانش را بستند. مارتین لوتر کشیش آلمانی درسده 16 میلادی به مبارزه با ستمگری کاتولیک ها برخاست و به روشنگری در مورد زیان های حکومت دینی پرداخت.
روشنگری ها و نوزائی (رنسانس) با سپری شدن دوران 300ساله درایتالیا آغاز شد ودر انگلستان پایان گرفت. درسال ۱۸۴۶ جورج ژاکوب هالی اوک، برای اولین بار از “سکولاریسم” درکتابش این چنین ستایش کرد: سکولاریسم با نگرش به دریافته های مادی، مینوئی ودانش بشری، تنها وسیله ایست برای آرامش وبهبود زندگی جامعه انسانی. به نگاه هالی اوک سکولاربودن پاد ادیان نبوده، بلکه وسیله رهائی بشرآزاداندیش ازقوانین تغییرناپذیر ادیان میباشد.
برای جلوگیری از راه یابی و دست اندازی دین ومذهب و قوانینش درکار و فردید جامعه انسانی بشربه نیازمند سکولار بودن است.
سکولاریسم ویژگانه دیدگاه به دگرگونی های”این دنیا” داشته وتوهم “آن دنیا” را فرببی پوچ میداند. س
کولاریسم سامان دهنده قانونگذاری، آموزش و پرورش، دبیری، سیاست وحکمرانیست. روشن بینی، درستکاری و راستی فقط بروش سکولار شدنیست.
سکولاریسم قلمرویست برای خردمندی، بینشمندی، دانائی و کنش ‌هائیکه ازرخنه دین ومذهب در پناه مانده وآلوده بخرافات نیستند.
ازاینرو سکولاریسم درحالیکه از دست درازی دین و مذهب درنهاد سياست، حکومت و ساير نهادهای شهروندان بشدت جلوگيری میکند، پشتیبان آزادی دین و مذهب است و از نیایش و آداب دین و مذهب بازداری نمیکند.
گرامی داشتن باور هائيکه درحريم درونی ارزشمند و قابل اجرا هستند، بويژه جديت در افزايش دانش و ديدگاه هائيکه، نشانگر بیهویتی وخرافی بودن بسياری باورهای دينی- مذهبی ميباشند، تاثير گذار در رفتار و آداب دینداران است و پیشگیری از پذيرفتن خرافات مذهبی میباشد.
برای کسب باورمندی ملت به آزادیخواهی و روش دمکراتیک دولت، برخلاف لائيسيته، سکولاریسم درعین جلوگیری از دخالت دين و مذهب درحکومت، سياست و شهرگرائی، پشتیبان و نگهبان دینداران است. زیرا در هر جامعه ای مهمترين وظيفه دين، راهنمائی وجهت دادن قشر دينداران بسوی راستگویی، درستکاری، ونيکوئیست که ميبايد ازآن بهره گرفت و به کاربرد منش شناسی آن همچون يک نهاد مدنی ارج گذاشت. ولی برای بازداشتن نارواگری با دین و مذهب میباید هوشمندانه به بازرسی و وارسی آن پرداخت.
بهرروی برای نظام حکومتی ایران پسا رژیم اهریمنی نیازی به واژه های سکولاریسم یا لائیسیته نیست. زیرا بفارسی از حاکمیت پارلمانی مردم همراه بازدارندگی ازدست اندازی دین ومذهب درسیاست و حکومت سخن میگوئیم، نظامیکه آزادیخواه ونگهدارحقوق شهروندان میباشد.
بنابراین حاکميت پارلمانی مردم (دمکراسی) بدون دخالت دين و مذهب درحکومت، سياست و مدنيت (سکولاریسم) با همه نارسائی های ممکن، پسنديده ترين نوع نظام حکومتی برای رسيدن به عدالت اجتماعی، رفاه، امنيت و آرامش، درجامعه ای پيشرفته، شکوفا و بدون وابستگی است.
بدون وابستگی و آزاد سری (استقلال) به سامه هایی میگويند که يک حکومت يا دولت، توانائی حفظ تماميت ارضی، حاکميت بر سرزمين، امنیت و رفاه برای مردمان خود داشته باشد. برای رسيدن به اين توانانی (استقلال) نخست بايد استقلال اقتصادی ایجاد کرد. زيرا بدون استقلال اقتصادی، وابستگی های مالی واقتصادی به بيگانگان، دیریا زود منجر به وابستگی سیاسی و از دست دادن استقلال خواهد شد. جمهوری اسلامی بهترين نمونه حکومتيست که با وابستگی اقتصادی، استقلال سیاسی کشوررا بکلی از دست داده . لذا بدون استقلال اقتصادی هرگز نميتوان به استقلال سياسی دست یافت.

دوستان اکنون ما در هنگامه گذار هستیم. برای این کار بسیار بزرگ, با همبستگی و یکپارچگی ملی روند براندازی شدنی و آسان میشود. برای همبستگی ملی و میهنی, داشتن یک رهبر و سخنگوی شایسته و توانا دربرابر چشم جهانیان یک نیاز بنیادیست. رهبری فراگیر, ملی و شایسته میتواند براستی جنبش گذار را به هدف برساند. شاهزاده رضا پهلوی تنها چهره و تنها شخصیتی است که همه ویژگیهای برشمرده را دارد. چهره ای براستی ملی و فراگرایشی که در 45 سال گذشته همواره همراه مردم و آرمانهایشان ایستاده و هیچگاه پشت به آنها نکرده است. چهره ای که هرآیینه میتواند همه دسته ها و گرایشهای سیاسی ایرانی را نمایندگی و رهبری کند و با نظامی سکولار ودمکرات درایران، ملت بزرگ ایران را به رفاه، آسایش، آرامش، امنیت وفروشکوه گذشته برساند.
پاینده ایران
دکتر بهرام آبار، 24.06.2024