نوروز آیین و جشنیست که به زمان‌های پیشین، قبل از دوران اقوام ماد، پارسی وهخامنشیان بازمیگردد. در حدود سه هزار سال پیش از میلاد مسیح، درآسیای میانه وغربی دو جشن متداول بود. یکی دراوائل پاییز بنام جشن آفرینش و دیگری جشن رستاخیز که درآغاز بهار، برگزار میشد. در سال ۵۳۸ (قبل از میلاد)، کوروش بزرگ، نوروز را آغاز سال نو و جشن ملی اعلام کرد. در این روز برنامه‌هایی برای پاکسازی مکان‌های همگانی و خانه‌های شخصی، ترفیع سربازان، بخشش مجرمان نادم ازخطا و رفع کدورت های شخصی اجرا میشد.
ازآن پس این آیین توسط دیگر پادشاهان هخامنشی مورد توجه قرار گرفت و برگزار شد. در زمان داریوش یکم ، مراسم جشن نوروز با شکوه بسیار در تخت جمشید برگزار میشد و ازقراری بفرمان داریوش هخامنشی، در آن زمان یعنی بسال ۴۱۶ (قبل از میلاد)، بمناسبت نوروز، سکه‌ای از طلای ناب ضرب گردید که در یک روی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده میشد. برخی از پژوهشگران باستان شناس مینویسند که ساخته شدن تخت جمشید مختص انجام مراسم نوروز بوده و آئین نوروزی همیشه در آن کاخ اجراء میشده است.
متاسفانه بایگانی های هخامنشیان را اسکندر و وارثانش نابود کردند و اعراب هم آنچه راکه از اشکانیان و ساسانیان وجود داشت سوزانیده و نابود کردند.
اشکانیان و ساسانیان هم نوروزرا گرامی داشته با شکوه برگزار میکردند. مهمترین جشن‌های متعدد این دوران نوروزو مهرگان بود. برگزاری جشن نوروز در دوران ساسانسان شش روز طول می‌کشید و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ معروف بود. نوروز کوچک یا نوروز عامه به مدت پنج روز از یکم تا پنجم فروردین جشن گرفته میشد در هر یک از روزهای نوروزی، نمایندگانی از دهقانان، روحانیان، سپاهیان، پیشه وران و اشراف به دیدارشاه میشتافتند وبا اواز مشکلات خودسخن میگفتند و برای حل مشکل آنها دستور صادر میشد. روز ششم فروردین، جشن نوروز بزرگ یا نوروز خاصه برپا میگشت و در این روز، تنها نزدیکان شاه بدیداروی می‌آمدند.
تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تنها کشوریکه نوروز را به عنوان جشن ملی در تقویم داشت ایران بود. البته افغانستان نیز بصورت متناوب باین جشن میپرداخت. برگزاری جشن نوروز در کشورهای آسیای میانه، مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان تا فروپاشی شوروی ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان سقوط شوروی کمونیستس ادامه داشت. با این وجود، مردم این مناطق نوروز را پنهانی و یا در روستاها جشن می‌گرفتد. همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی، نام دیگری را انتخاب میکردند؛ برای مثال تاجیکستان، مردم “جشن لاله” میگرفتند وآئین نوروزی را بدون مخالفت مقامات دولتی بجای میآوردند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با استقلال کشورهای آسیای میانه، ابتدا جمهوری قرقیزستان و آذربایجان و سپس سایر کشورهای آن خطه نوروز را جشن ملی خود اعلام کردند. نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی و جشن ملی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم ایران قرار داشته واهمیت آن پایداری ایرانیان بعنوان یک ملت است.
تا سال 2000 میلادی، برگزاری جشن نوروز در ترکیه ممنوع و غیرقانونی بودوپنهانی توسط کردهای برگزار میشد. غالبا کردها توسط نیروهای امنیتی ترکیه بخاطر آن بازداشت و مجازات میشدند. در نوروز سال ۱۹۹۲ (میلادی)، دست کم ۷۰ کرد در درگیری با نیروهای امنیتی ترکیه کشته شدند. اگرچه امروزه ترکیه نوروز را به عنوان جشن بهار(Nevruz) برگزار میکند، اما نوروز همچنان بعنوانٔ نمادی نیرومند از هویت کردهای ترکیه است.
در سال‌های اخیر نوروز، به معنای واقعی کلمه، جهانگیر شده است. مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ با تصویب قطعنامه‌ای، ۲۱ مارس برابر با اول فروردین را روز جهانی نوروز اعلام کرده است.