« کلان هوول» گزارشگر «واشینگتن تایمز» گزارشی درباره وضعیت حقوق بشر ایران و ارتباط موارد نقض حقوق بشر در این کشور نوشته است. آنچه در پی می‌آید خلاصه ترجمه گزارش «واشینگتن تایمز» است.
در حالی که ایالات متحده و شرکایش، برای دست‌یابی به یک توافق هسته‌ای با ایران سرعت گرفتهاند و با وجود تقاضاهای متعدد گروه‌های حقوق بشری و جوامع بین‌المللی برای اصلاحات، زنان و کودکان در جمهوری اسلامی با خشونت و قوانین تبعیض‌آمیز دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
سال گذشته، چندین زن در اصفهان یکی از شهرهای ایران، در اثر سوختگی ناشی از حملات اسیدی به شدت مجروح شدند. شایع شده بود که این زنان به دلیل عدم داشتن حجاب مناسب هدف حمله قرار گرفتهاند.
در همین حین، کودکان در معرض مجازات اعدام در ایران هستند، و میزان اعدام خردسالان در طی دو سال گذشته به عقیده دیده‌بان حقوق بشر افزایش یافته است.
دبیرکل سازمان ملل بان کی مون، در گزارش امسال خود در نشست عمومی سازمان ملل، اذعان داشت که حداقل ۱۶۰ کودک در صف اعدام در زندان به سر می‌برند.
علاوه بر این، به گفته پژوهشگران سازمان‌های غیرانتفاعی و دولتی حقوق بشر، ده‌ها هزار کودک، چه با ملیت ایرانی و چه مهاجران غیرقانونی، وادار به فحشا در ایران شده‌اند.
اما براساس آخرین گزارش حقوق بشر منتشر شده وزارت خارجه آمریکا، دولت ایران کار چندانی برای بهبود تنگناهای زنان و کودکان انجام نداده است.
دولت، مقامات مسوول را چه در سرویس‌های امنیتی و چه جاهای دیگر در دولت که مرتکب این تجاوزها شده‌اند، حفظ کرده است. طبق گزارش وزارت خارجه آمریکا، معافیت از مجازات در تمامی سطوح دولت و نیروهای امنیتی فراگیر شده است.
سازمان ملل در سال ۲۰۱۱، یک گزارشگر ویژه برای حقوق بشر در ایران مامور کرد، اما اجازه ورود به این کشور به احمد شهید (گزارشگر ویژه سازمان ملل) برای اجرای بازرسی داده نشده است.
در واشنگتن، کنگره چندین قطعنامه برای محکوم کردن نقض حقوق بشر در ایران به تصویب رسانده است، اما به این قطعنامه‌های غیرالزام‌آور از سوی دولت ایران پاسخی داده نشده است.
تحلیل‌گران حقوق بشر می‌گویند “در سال‌های اخیر بدرفتاری علیه زنان و کودکان در ایران افزایش یافته است.”
فراز صانعی، محقق دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: “به طور کلی، وضعیت حقوق بشر بهبود نیافته و تا حد زیادی همانطور وخیم باقیمانده و در جاهایی حتی وخیم‌تر شده است.”
صانعی گفت بیشتر کشورها در جهت کاهش اعدام به ویژه در رابطه با کودکان گام‌هایی برداشته‌اند، اما آمارها در ایران با روندی که او “به طور ویژه‌ای نگران‌کننده” می‌خواند، افزایش یافته است.
مطابق اظهارات سازمان عفو بین‌الملل، ایران حداقل ۲۸۹ نفر را در سال گذشته اعدام کرد، که این رقم جمهوری اسلامی را در ردیف دوم پرکارترین به‌کارگیرنده مجازات اعدام قرار داد. مطابق اظهارات سازمان عفو بین‌الملل، ایران از قوانین بین‌المللی حقوق بشر تخطی کرده و احتمالا ۷۷ خردسال را طی ۱۰ سال گذشته به خاطر جرایم مرتکب شده قبل از ۱۸ سالگی اعدام کرده است.
صانعی گفت: “با وجود اینکه ایران معاهده حقوق کودکان، معاهده‌ای که مجازات مرگ را برای آن‌هایی که کم‌تر از ۱۸ سال سن دارند منع می‌کند، را به امضا رسانده، مقامات ایرانی می‌گویند هر قانونی که در تناقض با شریعت است باطل و در این کشور از درجه اعتبار ساقط است، که به دادگاه این اجازه را می‌دهد تا به اجرای اعدام ادامه بدهند.”
طبق گزارش وزارت خارجه امریکا، قانون اساسی ایران، اجازه اعدام افرادی که به سن بلوغ رسیده‌‌اند را می‌دهد، این سن برای دختران ۹ سال و برای پسرها ۱۵ سال تعریف شده است.
ایران همچنین مشکل عمده قاچاق کودک که نگرانی‌هایی را در بین انجمن‌های حقوق بشری، وزارت خارجه امریکا و سازمان ملل را برانگیخته دارد.
طبق تازه‌‌ترین گزارش وزارت امور خارجه آمریکا در رابطه با قاچاق انسان، که ایران را در زمره بدترین متخلفان قرار می‌دهد؛ ایران یک کشور مبدا، گذرگاه عبور، و مقصد برای مردان، زنان و کودکان در معرض قاچاق جنسی و کار اجباری است.
بیش از ۵۰،۰۰۰ کودک –تعدادی حتی به سن ۴ ساله- به زور والدینشان و یا شبکه‌های جنایی کامل سازمان‌یافته، وادار به گدایی در خیابان‌های پایتخت ایران تهران شده‌اند. براساس گزارش وزارت خارجه آمریکا، که از اطلاعات و گزارشات مختلف گروه‌های حقوق بشری جمع‌آوری شده بود، بسیاری از کودکان وادار به فروش مواد، کار در کارگاه‌هایی با درآمد کم یا وارد فحشا می‌شوند.
کودکان در ایران در مخاطره عدم برخورداری از حق تابعیت هستند؛ زیرا مادران نمی‌توانند تابعیت ایرانی خود را به کودکانی که از پدر غیر ایرانی متولد شده‌اند انتقال دهند.
مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، به شدت از ادعاهای گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا با عنوان بی‌اساس و تکراری یاد کرد و ایالات متحده را به دورویی و مبتلا به نقض‌های حقوق بشری خودش متهم کرد.
طبق گزارش خبرگزاری مهر مرضیه افخم گفت“: نمونه‌های فراوانی از نقض حقوق بشر در ایالات متحده آمریکا وجود دارد از جمله خشونت پلیس، تبعیض گسترده نژادی علیه آمریکایی-آفریقایی‌ها، تبعیض علیه پناهجویان، افزایش عواطف ضد اسلامی و محدود کردن اقلیت‌های دینی، همچنین حمایت بی قید و شرط واشنگتن از جنایت‌های دولت اسرائیل، که از سوی نهادهای بین‌المللی حقوق بشر به انتقاد کشیده شده و همین طور نگرانی‌های مطرح شده در گزارش ایالات متحده آمریکا را باورنکردنی دانست.
کودکان مهاجر، به ویژه دختران، برای مبادرت ناخواسته به تجارت جنسی آسیب‌پذیرترند؛ زیرا دولت تهران کمک چندانی به خردسالان بی سرپرست نمی‌کند و در بسیاری موارد کودکانی که از افغانستان برای جستجوی کار به ایران رهسپار می‌شوند، به شدت مورد آزار و اذیت مراکز نگهداری قرار می‌گیرند.
هاله اسفندیاری، رییس برنامه خاورمیانه «مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون برای پژوهشگران»، گفت: “بیشتر حقوقی که زنان ایرانی قبل از انقلاب ۱۹۷۹برای به دست آوردن آن مبارزه کرده بودند، پس از اینکه حکومت مذهبی، دولت و جامعه را به کنترل خود درآورد، از دست رفتند.”
هاله اسفندیاری اضافه کرد: “زنان امیدوار بودند که انقلاب حقوق آنان را بهبود می‌بخشد، اما خیلی زود دریافتند در این بازی این موضوع اصلاً مطرح نیست، انقلابی که آنها دوست داشتند، آنها را دوست نداشت.”
هاله اسفندیاری همچنین بیان داشت: “سن ازدواج بعد از انقلاب، از ۱۸ سال به ۹ سال تقلیل پیدا کرده بود. این آمار از آن موقع به بعد، به ۱۳ سال افزایش پیدا کرده، اما قانونی در سال ۲۰۱۳ تصویب رسید که به مردان ایرانی اجازه ازدواج با دخترانی که به فرزندخواندگی قبول کردند را می‌دهد، حرکتی که به گفته منتقدان آزار و اذیت جنسی کودکان را قانونی می‌کند.”
طبق گزارش وزارت خارجه آمریکا، براساس قوانین پس از انقلاب، یک زن نمی‌تواند به دنبال طلاق از شوهر خود باشد، مگر آن که شوهرش قراردادی را امضا کند که این اجازه را به وی بدهد، یا نتواند برای امرار معاش خانواده‌اش کار کند، یا معتاد به مواد مخدر باشد، دیوانه یا از کار افتاده باشد.
یک شوهر لازم نیست برای طلاق همسرش دلیلی بیاورد، و در دادگاه شهادت یک زن، تنها نصف شهادت یک مرد ارزش دارد.
صانعی گفت: “نظر به اینکه که زنان هم‌اکنون از حیث جمعیت بیشتر از مردان در دانشگاه‌ها حضور دارند، دولت برای “مهندسی جنسیت” رشته‌‌های معینی از طریق در دسترس نبودن برخی از دوره‌ها برای زنان اقدام کرده است.”
او خاطر نشان کرد: “آنها می‌گویند اگر شما می‌خواهید یک مهندس برق شوید، ما پنج جا را برای زنان و دو برابر آن را برای مردان در دسترس می‌گذاریم، که برای توانایی‌های زنان محدودیت درست می‌کند، بسیاری از این مشاغل رقابتی‌ترین و پرتقاضاترین شغل‌ها هستند.”
فراز صانعی و هاله اسفندیاری، با متهم خواندن سیستم قضایی و نیروهای امنیتی ایران که به دولت پاسخ‌گو نیستند، اشاره کردند.
هاله اسفندیاری که توسط نیروهای امنیتی ایران در سال ۲۰۰۷ دستگیر و در حبس انفرادی در زندان بدنام اوین برای ۱۰۵ روز حبس شده بود، همچنین گفت: “ قوه قضائیه و آژانس‌های امنیتی هستند که حتی زحمت حرف‌شنوی از هیات دولت را به خود نمی‌دهند.”
اما به باور ناظران حقوق بشر حوزه‌هایی وجود دارد که دولت می‌تواند برای کمک به آسان‌سازی تنگناهایی که زنان و کودکان با آن مواجه هستند، کار بیشتری انجام دهد؛ یکی از ساده‌‌ترین کارهایی که روحانی می‌تواند انجام دهد به‌کارگیری زنان در هیات دولت می‌باشد، همان‌گونه که در طی فعالیت‌های انتخاباتی خود وعده داده بود.
هنوز این واقعیت وجود دارد که ایران تقریبا برای همکاری با انجمن‌های حقوق بشر، کاری انجام نداده است، و از ورود گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر و تقریبا تمامی گزارشگران در زمینه‌های دیگر ممانعت به عمل آورده است.
توضیح ایران به طور کلی این بوده که حقوق بشر یک مساله سیاسی است و سازمان ملل باید روی کشورهایی تمرکز کند که قساوت بیشتری مرتکب شده‌اند، اما آنها همچنان از همکاری با نمایندگان سازمان ملل برای دادن اجازه دسترسی به گزارشگر ویژه سازمان ملل، سرباز می‌زنند.
او می‌گوید امیدوار است “یک توافق درها را برای مذاکرات درباره مسایل حقوق بشر باز کند.” اما تایید می‌کند که “دشوار است تا ایران را وادار به همکاری کرد.”
خانم اسفندیاری می‌گوید: “ وقتی که ما یک توافق داشته باشیم و اگر روابط بین دو کشور بهبود پیدا کند و اگر روابط بین ایران و کشورهای اروپایی بهتر شود، آن‌وقت من مطئنم این کشورها شروع به فشار آوردن بر ایران می‌کنند؛ اما آیا ایران اجازه می‌دهد گزارشگر ویژه سازمان ملل وارد کشورش شود؟ من فکر نمی‌کنم. من فکر نمی‌کنم روحانی اختیاراتی در این رابطه داشته باشد. وقتی که او اجازه ورود پیدا کند، وی از زندان‌ها ملاقات می‌کند و یک گزارش تهیه خواهد کرد.”
واشینگتن تایمز ۱۰ تیر ۱۳۹۴ / اول ژوئیه ۲۰۱۵
نام مقاله : Iran human rights abuses of women, children worsen amid Obama nuclear talks / نویسنده : By Kellan Howell – The Washington Times