آنچه که در پی می آید گزارش اجمالی و ماهانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی خرداد ماه ۹۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمیتواند بازتاب دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد، لازم به اشاره است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارشات مفصل تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می سازد.

گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در خرداد ماه ۱۳۹۴
در خرداد ماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت و اولین هفته این ماه با اعدام ۳۰ نفر در شهرهای کرج (زندان قزلحصار)،اردبیل ،کرج (زندان رجایی شهر) ،مشهد، کرمان وگچساران آغاز گردید تا تا نشانه ای شود از آغاز نامیمون این ماه برای جامعه حقوق بشری ایران. متاسفانه در خرداد ماه ۹۴ تعداد بیشماری از زندانیان اعدام شدند از برجسته ترین گزارشات اعدام در این ماه باید به اعدام یک متهم “تجاوز به عنف ”در ملاء عام در جیرفت ،اعدام های دسته جمعی و مکرر در زندان قزلحصار و چند مرحله در زندان رجایی شهر کرج منجمله اعدام دست جمعی ۲۵ زندانی دیگر اشاره کرد که عمده این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.

یکی از مورد توجه‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزارشات در زمینه اعدام، اعدام بی خبر و بدون ملاقات منصور اروند زندانی سیاسی در زندان میاندواب بود.

این ماه البته شاهد بخشش و نجات تعدادی از محکومین به قصاص نیز بودیم از جمله بخشش پای چوبه دار متهم به “قصاص نفس” در زندان نوشهر و بخشش یک اعدامی پای چوبه دار پس از گذشت ۲۱ سال در قزوین.

خردادماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های ملی و دینی در ایران همراه بود که جلوگیری از اصلاح نظام درسی مدارس دینی اهل سنت خراسان رضوی از این جمله بود.در پی این گزارش شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت وابسته به دولت، که مجری طرح کنترل مدارس دینی اهل سنت به شمار می رود، با مداخله در برنامه اصلاح نصاب درسی باعث اخلال در فعالیت های مدارس دینی خراسان رضوی شده است.

در رابطه با نقص حقوق شهروندان بهایی نیز همانند گذشته شاهد تبعیض و آزار واذیت متعدد بودیم، گزارشات، پلمپ محل کار یازده شهروند بهایی در ساری ، آغاز حبس یک شهروند بهایی درهمدان و بازداشت و انتقال ساسان حقیری به زندان اصفهان از جمله آنان بود.

یکی از بارزترین گزارشات تضییع حقوق بهاییان، گزارشی در رابطه با جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به دستور رهبر جمهوری اسلامی بود که مامور شدند تا برای همیشه یک “سیاست‌گذاری جامع و مدون در برخورد با بهائیان کشور”، تعیین و آن را جهت ابلاغ دستور به رهبر جمهوری اسلامی ارسال کنند. بر حسب این سند محرمانه راه پیشرفت و ترقی بهائیان باید مسدود شود .

در ادامه فشار‌ها و آزار دگراندیشان در ایران یوسف حسن زاده، شهروند ۵۸ ساله ساکن تهران، باید خرداد ماه، جهت تحمل ده سال حبس، خود را به زندان اوین معرفی میکرد. وی به اتهام مشارکت در فعالیت‌های اینترنتی-تلفنی ضد حکومتی از طریق ارتباط با مروجین کلیسای مسیحیان بلژیک، به ده سال حبس محکوم شده است.

در زمینه حقوق دراویش گنابادی نیز متاسفانه خبری مبنی بر صدور حکم هفتاد و چهار ضربه شلاق برای عباس صالحیان از دراویش گنابادی و محاکمه کاظم دهقان از دراویش گنابادی کوار منتشر شد.

در دومین سالگرد خودسوزی اعتراضی ۳ تن از پیروان یارسان ، جمعی از پیروان این آیین طی مراسمی در شهرستان صحنه، یاد یاران جانباخته و تن سوخته خود را گرامی داشتند و خواستار پایان دادن به ظلم و تبعیض علیه پیروان این آیین و به رسمیت شناخته شدن از سوی قانون اساسی شدند.

درزمینهٔ حقوق کودکان در خردادماه گزارشاتی منتشر گردید که از این جمله گزارش سن اعتیاد در ایران به ۱۱ سالگی رسید ، تجاوز گروهی به دختر ۱۱ ساله در تهران و شناسایی ۶ هزار کودک کار و خیابان در ایران بیش از سایر گزارشات خبرساز شدند.

حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی گفت «کودک آزاری، همسر آزاری و خشونت خانگی» موضوع بیشترین تماس‌ها با اورژانس اجتماعی در ایران است.

درزمینهٔ حقوق اولبه زنان در ایران در کنار هجمه‌های بسیاری چون موارد مربوط به حجاب و ظاهر گزارشاتی از افزایش تعداد زنان کارتن‌خواب در تهران ، تجمع اعتراضی انصار حزب الله نسبت به حضور بانوان در ورزشگاه‌ها مخابره و مستند شد.

همچنین نماینده ولی فقیه و امام جمعه شهرستان ورامین، با انتقاد از برخی تصمیمات برای ورود بانوان به ورزشگاه ها، مدعی شد که ورود زنان به ورزشگاه آرمان امام وشهدا نیست همچنین وی مدعی شد که بارها مراجع عظام تقلید نسبت به حضور بانوان در ورزشگاه ها و اختلاط های ناصواب ناشی از آن ابراز نگرانی کرده و در دیدارهای متعدد با مسئولان ارگان ها و نهادهای مختلف خواستار جلوگیری از این امر شدند.

رویدادها و اخبار کارگری در آذر ماه، بسان ماه‌های گذشته پرشمار بود از جمله اخراج چند کارگر فعال در اعتصاب کارگران لوله و نورد صفا ، تمدید قرار بازداشت فعال کارگری محمود صالحی و ۳ ماه تعویق حقوق ۱۹۰ کارگر فولاد البرز.

مضاف بر موارد فوق، قراردادهای جدید برای مقابله با اعتصابات کارگری در مناطق آزاد نیز مورد توجه فعالان حقوق بشر قرار گرفت بر اساس این گزارش کارگران پیمانی شاغل در فازهای ۱۵ و ۱۶ منطقه ویژه عسلویه می گویند که در متن جدید قرار دادهای کار آنها آمده است که در صورت اعتصاب، پیمانکار می‌تواند بدون پرداخت مزد با آنها تسویه حساب کند.

در این ماه متأسفانه گزارشاتی از حوادث کار از جمله سقوط مرگبار کارگر مهاجر ۱۵ ساله، مرگ کارگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس بر اثر سقوط لوله و مرگ دو کارگر در پروژه سد مشمپا زنجان منتشر شد که البته این گزارشات صرفا گزارشات برجسته این حوزه بود.

در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود چنانکه در پی تجمعات و اعتراضات معلمان در ماه گذشته ،وزیر آموزش و پرورش در سخنانی خواسته های معلمان را به حق دانست.

علی اصغر فانی ،وزیر آموزش و پرورش با اشاره به فاصله دریافتی معلمان نسبت به دیگر کارکنان دولت، می گوید که خواسته های معلمان را به حق می دانم و مدعی شد که تلاش می کنیم با همدلی و همزبانی دولت و ملت، آموزش و پرورش را به جایگاه شایسته خود برسانیم.

درزمینهٔ حقوق فرهنگی نیز مانند گذشته اخباری مبنی بر نقض حقوقی در این راستا منتشر گردید منجمله عدم صدور پروانه نمایش و اعتصاب کارگردان فیلم “منشی مخصوص من” ، احضار کیوان باژن به اداره اطلاعات و فشارها بر کانون نویسندگان و بازداشت چهار کنشگر شبکه های اجتماعی و دو فعال موسیقی زیرزمینی در شهرهای مختلف ایران.

با وجود سخنان وزیر آقای عبدالرضا رحمانی‌ فضلی در مورد نبود قانون منع اجرای کنسرت شاهد لغو تعداد زیادی از کنسرت های هنرمندان کشور بودیم از جمله عدم صدور مجوز کنسرت کیهان کلهر و محرومیت از اجرا و لغو کنسرت پرواز همای.

درزمینهٔ ی بهداشت و محیط‌زیست نیز در خردادماه ۹۴ گزارشاتی منتشر شد که غالب آن‌ها به موضوع بحران کم آبی ناشی از سوءمدیریت و محیط‌زیست اختصاص داشت. ابراز نگرانی یک مقام وزارت بهداشت از تغییر الگوی ابتلا به بیماری ایدز و شائبه عمدی بودن آتش‌سوزی در جنگل‌های ایلام از آن جمله بود.

همچنین تخریب گورهای اشکانی فیروزکوه بواسطه خاک برداری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا مورد توجه قرار گرفت، بر اساس این گزارش محوطه‌ی باستانی “سیاده” در فیروزکوه با وجود داشتن آثاری متعلق به دوره‌ی اشکانی توسط “گروه تخصصی سماوات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا” در بهمن ماه سال گذشته تخریب شد.

توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در خرداد ماه که با حساسیت و توجه بیش‌تری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.

در اولین گزارش باید به سانسور و تهدید خبرنگار همشهری از سوی تیم رسانه ای روحانی ، برخورد نیروی انتظامی با روزه‌ خواری و ممنوعیت ورود کلیه بانوان به سالن مسابقه والیبال اشاره کرد که با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو شد.

همچنین باید به بازداشت و زندانی شدن رئوف شهبازى و تهدید احمد زیدآبادی طی یک نامه سرگشاده و بازداشت و انتقال محمد مقیمی، وکیل آتنا فرقدانی به زندان رجایی شهر و محکومیت مدیرمسئول و سردبیر “مردم‌ امروز” اشاره کرد.

گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

بازداشت جعفر عظیم زاده فعال کارگری ، تهدید و حمله به کارگر زندانی؛ بهنام ابراهیم زاده و انتقال وی به سلول انفرادی و رد صلاحیت گسترده معترضان در انتخابات نظام پرستاری تعدادی از گزارشاتی بود که در سایه کم توجهی قرار گرفتند.

علیرغم بخش قبل بازداشت تیمور خالدیان و انتقال به رجایی شهر درپی اعتراض به سانسور صدا و سیما، بازداشت سولماز ایکدر روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی، محکومیت دو فعال مدنی در تبریز به ۱۳ سال زندان و بازداشت علی اکبرباغانی نایب رییس هیات مدیره کانون صنفی معلمان ایران از دیگر مواردی بودند که کمتر موردتوجه قرار گرفتند.

لازم به افزودن است که سهیلا جلودار در خصوص وضعیت کارگران و تفاوت حقوقی بین کارگران زن و مرد در کارخانجات، اظهار داشت: “به لحاظ قانونی وضعیت حقوقی کارگران زن و مرد باید با هم برابر باشد اما شاهد آن هستیم که در مرحله اجرا در بسیاری از موارد تا یک سوم حداقل قانون کار هم به بانوان پرداخت نمی‌شود”.

در آستانه روز جهانی منع کار کودک، جمعی از فعالان حقوق کودک از دولت خواستند تا در تقویم رسمی کشور روز جهانی لغو کار کودک را به ثبت برساند که این فعالیت ارزشمند نیز نتوانست حمایت رسانه ای گسترده ای با خود به همراه بیاورد.