خودکشی در میان جوانان و دانشجویان ایران کم کم تبدیل به یک پدیده بحرانی شده ؛ چرا که به گفته کارشناسان خودکشی در سال های اخیر در میان جوانان افرایش داشته است. براساس آمارها الگوی سنی در میان کسانی که اقدام به خودکشی می کنند در اکثر نقاط جهان بالای 70 سال است، در حالی که در ایران الگوی سنی خودکشی شایع در سن 15 تا 30 سال عنوان شده است. دانشجویان در دوره دکترا با مشکلات بسیاری روبرو هستند. از مشکلات مالی گرفته تا زندگی در خوابگاه، آینده ای ناهعلوم و مشکلهای اجتماعی، وضع نابسامان کشور و بسیاری دیگر.

انگار همین دیروز بود که با شعف و شوری باور نکردنی در میان اسامی پذیرفته شدگان دکترای تخصصی حقوق و روابط بین الملل_ آنهم در دانشگاه تهران_ با اضطرابی که گاه ظرف چند لحظه آدمی را پیر می کند بدنبال نام و نام خانوادگی اش می گشت:

ح_…جیم…_ خ… همینجاست:

خجسته_

خجسته پور_

….خجسته زاده…

…اینهاش ..اینجاست…:

خجسته نیا_ حسین

قبول شدم… قبول شدم…و شادی و شعفی که فقط دانشجویان تحصیلات تکمیلی می شناسندش و خود خدا….

و ورود به عرصه ی پیوستن به جرگه ی اساتید دانشگاهی مجرب و فرهیخته ای که در ایران امروز فقط بعشق تدریس و تحقیق و پرورش جوانان مستعد و باسواد_”زنده” اند_ چون از لحاظ مالی و اقتصادی که…هیچ….هیچ…هیچ.

سیزدهم بهمن ماه سال هزار و سیصد و نود و سه خورشیدیست_ ساعت ٢ بعد از ظهر_ دانشگاه تهران_ دانشکده ی حقوق و روابط سیاسی _ حسین خجسته نیا_دانشجوی ممتاز و کوشای ترم آخر دکترای رشته “روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی” دانشگاه تهران با سیانور! خودکشی می کند!!!! گرچه مسئولین دانشگاه_ این موضوع را تایید نمی کنند.

خودکشی حسین خجسته نیا_دکترای حقوق_وبلاگ پاپیون

پس از این حادثه پلیس آگاهی وارد دانشگاه می شود و اجازه نمی دهد کسی به محل حادثه وارد شود. اما_ دکتر خجسته نیا_ تاب نمی آورد و در مسیر بیمارستان جان خود را از دست می دهد …و این پایان دهشتناک و غیر منتظره ی یک فرهیخته و نخبه در هاله ای از ابهام فرو می رود.

. برخی از رسانه ها علت خودکشی را مشکلات خانوادگی اعلام کردند اما برخی از دوستان وی اعلام می کنند که علت فشارهای اقتصادی بوده است.

در همین حال احمدرضا خضری، مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران خبر خودکشی این دانشجو با خوردن سیانور را تأیید نکرد. او به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: «هنوز درباره این‌که علت مرگ چه بوده و اگر مرگ عمدی باشد انگیزه وی چه بوده، خبری نداریم و هنوز گزارشی از مراجع ذی‌ربط در این‌باره ارائه نشده است.

دوستانش در باره وی می گویند ایشان فردی کوشا و اهل مطالعه زیاد بوده است. یکی از کارمندان می گوید :”برای دانشجویان شاهد و ایثار گر هم کلاس های خصوصی رایگان برگزار می کرده “است . به هر حال” جز نیکی در باره اش نشنیدم” . شنیدم تقاضایی هم برای استخدام در دانشکده داشته است . هیچ مشکل روحی و روانی نداشته ولی ظاهرا مشکلات کاری و اقتصادی داشته است .

مهین برخورداری یکی از فعالان سابق در دفتر تحکیم وحدت در دهه 70 و استاد دانشگاه در صفحه فیسبوک خود در این باره نوشته است: “روزانه صدها خودکشی ممکن است رخ دهد اما این گونه خودکشی پدیده ای نادر است! کسی که در دانشگاه تهران در بالاترین مقطع تحصیلی؛ روابط بین الملل می‌خواند آدم کم هوش و ناتوانی نیست. مشکلش چه بوده که آن را با سیانور حل کرده است؟”

به عقیده برخوردای این حادثه «نیاز به بازشکافی عمیق توسط متخصصین و کارشناسان روانشناسی، جامعه شناسی و تعلیم وتربیت دارد!» اما «واقعیت آن است که از دوره سازندگی به بعد تلاش زیادی شد که با گسترش دوره‌های آموزش عالی فاصله بین بلوغ جنسی تا ازدواج که به دلیل مسائل اقتصادی طولانی شده بود پوشش داده شود و این گسترش تا همین لحظه که در حال نگارش این متن هستم ادامه دارد! اما متولیانِ امر، هرگز فکر نکردند این تعداد دانش آموخته، نیاز به شغل دارند، نیاز به ازدواج دارند، نیاز به درآمد و رفاه حداقلی دارند! حالا کار به جایی رسیده که راه حلی برای دانشجوی دکتری نمانده است. من و مایی که 24 سال از بهترین سالهای عمر خود را صرف درس خواندن و کنکور دادن و تافل گرفتن کرده ایم. مایی که بسیاریمان از استرس آزمون جامع یک شبه پیر شدیم حال وقتی با چشمان خود می‌بینیم بورسیه های غیر قانونی را، می‌بینیم زحمتان به پشیزی ارزش ندارد، وقتی مجبوریم _اگر زرنگ باشیم _ از این رییس و آن رییس منت بکشیم تا وقتمان را چند واحد، چند واحد در دانشگاههای درپیت پر کنیم و حق التدریسهایمان را سال بعد دریافت کنیم”

اردشیر پشنگ، یکی از دانشجویان رشته روابط بین الملل دانشگاه تهران با اشاره به آشنایی دیرینه اش با خجسته نیا در صفحه فیسبوکش نوشت: “خبر رو همین چند لحظه قبل خوندم … هنوزم باورم نمیشه … دانشجوی سال آخر دکترا … چند سالیه می شناختمش …. بارها هم سر موضوعات و برنامه‌های مختلف همکلام و گاه همگام شده بودیم … همیشه هم پر انرژی پرصحبت و مدام از ایده‌های جدید و کارها و برنامه‌هاش صحبت می‌کرد … هرجایی پژوهشی مرتبط با مسائل بین المللی بود ردی ازش بود از مراکز پژوهشی دانشگاه‌های مختلف گرفته تا مراکز پژوهشی دفاعی و وزارت خارجه … یادم نمیاد کوچکترین انگیزه خودکشی رو در اون دیده باشم … همیشه مشی مورد تاکیدش سازگاری با محیط و همراهی با مسئولان و صاحب منصبان بود که مشکلاتی بیشتر ایجاد نشه و مسیر طولانی تحصیل بیش از این طولانی تر نشه … اما خبر تلخ اینه او امروز به هر دلیلی در اون مسیری که ترسیم کرده بود کم آورده بوده … جلوی اتاق رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بخاطر آنچه که گفته میشه مشکلات آموزشی و مالی بوده با خوردن سیانور خودکشی کرده و فوت شده ”

آقای خجسته نیا به تازگی جلسه پیش دفاعش را برگزار کرده بود و به دنبال مجوز دفاع بود. ایشان در روز خودکشی به حوزه ریاست رفته و در دفتر منشی ریاست اقدام به خوردن سیانور می کند . بلافاصله به مرکز بهداشت و درمان منتقل ولی متاسفانه فوت می نماید. یکی از اساتید دانشکده حقوق می گوید: جلسه پیش دفاع هم با همکاری استاد راهنما و گروه روابط در تاریخ ۴/ ١٠/ ٩٣ برگزار شده بود که طبق نظر استاد راهنما پیش دفاع مهم بوده و رساله اش قابل دفاع بوده است .

در جلسه ٨/١٠ / ٩٣ هم با تمدید سنوات ایشان در گروه روابط موافقت شده بود . یک شنبه شب به جناب اقای دکتر مولایی استاد راهنمایش، پیامک زده که پاسخ دانشگاه دوشنبه می اید و تا ٣٠ بهمن دفاع می کنم .

این برای اولین بار نیست که یک دانشجوی دکتری خودکشی می کند.

نخستین بار حدود تابستان سال 87 ( و پس از آنکه یک دانشجوی 35 ساله مقطع دکترای شیمی دانشگاه شهید بهشتی _به دلیل مشکلات اقتصادی_ در مقابل دیدگان همکلاسی هایش با سیانور!!خودکشی کرد( خودکشی دکتر شهروز_کشاورز)

) بود که بحث در مورد پدیده ی خودکشی دانشجویان موضوع داغ رسانه‌ها شد تا به امروز خبر و یا موضوعی در این ارتباط منتشر نشده است. آن روزها که همه از ریشه‌یابی این معضل می‌نوشتند پس از چند روز دانشجویان و مرگ و زندگیشان را به محاق فراموشی سپردند.

در آن سال‌ها اعلام شد بر اساس بررسی‌های انجام شده از سوی دفتر مشاوره وزارت علوم، «خودکشی» دومین علت اصلی مرگ دانشجویان ایرانی است.

طبق گفته‌های رئیس حراست کل وزارت علوم، از هر 28 مورد خودکشی دانشجویی، 7 مورد مربوط به پسران و 21 مورد مربوط به دختران است گرچه وزارت علوم در سال ٩٢ اعلام کرد که در هر سال به‌طور متوسط نزدیک به چهار هزار دانشجو به زندگی خود پایان می‌دهند.

اما این آمارها برای چند سال پیش است و متاسفانه در سالهای اخیر هنوز هیچ آماری از سوی نهادهای رسمی انتشار نیافته و حتی پیگیری‌هایی هم از سوی دانشجویان و یا نشریات تخصصی نداشته‌ایم. شاید بتوان گفت تعداد تحقیقات و مقاله‌های علمی در این باره و در طی سال‌های بعد از 88 به تعداد انگشتان دست هم نرسد.
منبع: هاروارد